Fikri Mülkiyet Hakları

Fikri mülkiyet hakları, buluşlar, edebi ve sanatsal eserler, tasarımlar, ticarette kullanılan semboller, isimler ve görüntüler gibi zihinsel yaratımları koruyan yasal haklardır.

Bu haklar, yaratıcılara belirli bir süre için eserleri üzerinde münhasır haklar vererek, yaratımlarından faydalanmalarını sağlar.

Fikri Mülkiyet Türleri

1. Telif Hakkı ve İlgili Haklar
   • Telif Hakkı ve İlgili Haklar: Bu yasal terim, bilim, edebiyat, sanat, müzik ve diğer eserlerin yaratıcısına (yazara), yaratımları üzerinde mülkiyet ve kullanım hakkı verir. Yazarın eserleriyle ilgili ekonomik ve kişisel haklarını sağlar.
   • İlgili Haklar: Telif hakkıyla korunan eserlerin kamuya yayılması genellikle icracılar, fonogram yapımcıları ve yayın kuruluşları gibi belirli aracılar aracılığıyla gerçekleşir. Bu aracıların hakları, telif hakkıyla yakından bağlantılı olan ilgili haklar olarak adlandırılır.

   İlgili haklar şunlara uygulanır:

   • İcracılar (sanatçılar ve müzisyenler) icralarıyla ilgili olarak;
   • Fonogram yapımcıları (ses kayıtlarıyla ilgili olarak, örn. kasetler ve CD'ler);
   • Yayın kuruluşları (radyo ve televizyon yayınlarıyla ilgili olarak).

   İlgili hakların temel özelliği, telif hakkından türemesi ve ona bağlı olmasıdır, yani telif hakkı yasasına göre tanınırlar.

2. Azerbaycan'da Ticari Markalar ve Coğrafi İşaretler
   • Ticari Marka: Ticari marka, bir girişimcinin mal veya hizmetlerini diğer girişimcilerin mal veya hizmetlerinden ayırt eden ve grafiksel olarak temsil edilen bir işaret veya işaretler kombinasyonudur. Şunlar ticari marka olarak tescil edilebilir: kelimeler, kişisel isimler, harfler, rakamlar, tanımlayıcı öğeler, malların şekli veya ambalajı, renkler veya bu öğelerin herhangi bir kombinasyonu.
   • Coğrafi İşaret: Coğrafi işaret, bir ürünün belirli bir ülke, bölge, toprak veya yerleşim yerinden (coğrafi nesne) kaynaklandığını belirten bir işarettir. Ayrıca ürünün, öncelikle coğrafi kökenine atfedilebilen belirli kalitesini, itibarını veya diğer özelliklerini yansıtır.
   • Coğrafi İşaretler ile Ticari Markalar Arasındaki Temel Fark: Ticari markalar bir ürün veya hizmeti piyasada tanımak ve ayırt etmek için kullanılırken, coğrafi işaretler bir ürünün belirli bir bölgeyle bağlantısını vurgular ve o bölgeyle ilişkili benzersiz özelliklerini öne çıkarır. Başka bir deyişle, ticari marka bir ürün için markadır, oysa coğrafi işaret ürünün menşe yerini ve coğrafi özelliklerini belirtir.

Ticari Marka Tescili'nin Önemi ve Yasal Anlamı

Tescil edilmiş bir ticari marka, sahibine işletmesini ve ürün itibarını piyasada korumaya yardımcı olan çeşitli haklar verir. Tescilin başlıca avantajları şunlardır:

• Münhasır Haklar — Tescil edilmiş bir ticari marka, sahibine markayı kullanma konusunda münhasır haklar verir ve başkalarının izinsiz kullanımına karşı yasal koruma sağlar.
• Farklılaştırma ve Pazar Avantajı — Marka, ürün veya hizmeti rakiplerden ayırt etmeye yardımcı olur ve marka tanınırlığını piyasada artırır.
• Yasal Koruma ve Uyuşmazlık Çözümü — İhlal veya yasadışı kullanım durumlarında, sahip mahkemeler veya diğer yasal kanallar aracılığıyla koruma ve uygulama talep edebilir.
• Gelişim ve Tüketici Güveni — Tescil edilmiş bir marka, ürün kalitesinin garantisi olarak hizmet eder ve tüketici güvenini artırır.

Tescili Kullanma ve Hak Verme (Lisans Anlaşması)

• Kullanım Hakkı — Ticari markanın yasal sahibi, lisans anlaşması yoluyla başka bir kişiye kullanma hakkı verebilir. Bu anlaşma, tescil işlemi tamamlandıktan sonra yürürlüğe girer.
• Başkalarına Hak Verme — Bir anlaşmaya dayanarak ticari markanın tam veya kısmi haklarını başka bir kişiye devretmek mümkündür. Bu durumlarda, tescil ve ücret ödemesi de gereklidir.

Azerbaycan'da Patent Hakları: Tescili, Koruması, Lisans Anlaşmaları ve Diğer Temel Konular

Patent - teknik veya bilimsel alanda yeni olan bir buluş için verilen yasal koruma ve mülkiyet hakkıdır. Bu hak, sahibine belirli bir süre için buluşun, faydalı modelin veya endüstriyel tasarımın münhasır kullanımını sağlar.

Tipik olarak, bir patent sahibi, 20 yıllık bir süre için patentli buluşu üretme, kullanma, satma ve ithal etme hakkına sahiptir. Ayrıca, patent sahibi başkalarının izinsiz buluşu kullanmasını kısıtlayabilir veya engelleyebilir. Bir patent, başkalarının izinsiz kullanımına karşı yasal koruma ve garantiler sunar.

Ancak, bir patent yalnızca tescil edildiği ülke içinde yasal koruma sağlar. Uluslararası düzeyde koruma için, uygun ülkelerde tescil veya ilgili prosedürler gerçekleştirilmelidir.

Patent Türleri ve Özellikleri

1. Buluş

   bilimsel veya teknik alanda, mevcut teknolojilerin geliştirilmesini veya tamamen yeni çözümlerin keşfedilmesini içeren, yeni, pratik ve uygulanabilir bir çözüm veya yöntem yaratılmasını ifade eder. Teknoloji sektöründe yeniliğin en yüksek biçimlerinden biri olarak kabul edilir ve patentlerle korunan birincil nesnedir.

   Bir buluşun temel özellikleri şunlardır:

   • Yenilik: Buluş, önceki teknolojilerden veya çözümlerden farklı olmalı, benzersiz ve tekrarlanamaz bir doğaya sahip olmalıdır.
   • Yaratıcılık: Bilimsel ve teknik açıdan mantıklı ve ikna edici bir şekilde geliştirilmiş olmalı, mevcut bilgiden ayırt edilebilir olmalıdır.
   • Uygulanabilirlik: Buluş, endüstride pratik olarak kullanılabilir ve gerçek hayatta uygulanabilir olmalı, ekonomik ve sosyal değer üretebilmelidir.
   • Belgelendirme: Patent tescili için, detaylı ve kesin teknik açıklama ve resmi belgelendirme gereklidir.

   Örnekler arasında enerji tüketimini azaltan yeni ve verimli enerji sistemleri, yenilikçi ilaçlar ve tedavi yöntemleri, daha hafif ve dayanıklı malzemeler veya elektronik cihazlar, yüksek performanslı ve düşük enerji tüketen otomobil motorları ve gelişmiş endüstriyel teknolojiler ve mekanizmalar bulunur.

   Bir buluş, bilimsel ve teknolojik ilerlemenin temel itici gücüdür, ekonomik kalkınmaya ve sosyal refaha önemli katkılar sağlar. Patentler aracılığıyla yasal koruması, hakların korunmasını sağlar, izinsiz kullanımı önler ve yeniliklerin ticari uygulamasını teşvik eder.

2. Faydalı Model

   buluşlara kıyasla daha basit ve küçük teknik çözümleri ifade eder. Örnekler arasında, daha kolay kullanım için tasarlanmış çok fonksiyonlu kapı kolları, enerji tüketimini azaltan küçük elektrikli cihazlar veya yeni su sayaçları türleri gibi yeni mekanizmalar veya basit teknik cihazlar bulunur. Faydalı modeller genellikle daha basit ve daha az karmaşık bir prosedürle tescil edilir ve genellikle 7 ila 10 yıl arasında daha kısa süreli korumadan yararlanır. Bu patent türü öncelikle küçük ve orta ölçekli teknolojik yenilikleri korumayı amaçlar ve teknolojik gelişmede önemli bir rol oynar. Örnekler arasında yeni tasarlanmış ambalaj kapları veya basit mekanik cihazlar bulunur. Faydalı modeller, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha erişilebilir ve uygun maliyetli bir patent biçimidir ve yeniliklerin daha hızlı uygulanmasını kolaylaştırır.

3. Endüstriyel Tasarım

   bir ürünün dış görünümünü, estetik stilini veya formunu ifade eder. Ürünün görsel olarak çekici ve ayırt edici olmasını sağlayan tasarım öğelerini kapsar. Örnekler arasında, yenilikçi ve çekici ambalaj tasarımları, telefonlar veya mobilyalar için modern ve benzersiz şekiller veya belirli formlar ve renklerle tasarlanmış otomobillerin dış panelleri bulunur.

   Bu tasarım, sahibine ürünün görünümü üzerinde münhasır haklar veren yasal bir koruma ile korunur. Sonuç olarak, diğer kişiler veya şirketler izinsiz tasarımı kullanamaz veya çoğaltamaz.

   Örnekler arasında:

   • Yaratıcı ve estetik açıdan çekici ambalaj tasarımları (örn. kozmetik veya gıda ürünleri için)
   • Yenilikçi ve ayırt edici mobilya şekilleri ve stilleri
   • Benzersiz renkler ve formlarla karakterize edilen telefonların ve elektronik cihazların dış görünümleri
   • Otomobillerin modern ve özel dış panelleri veya iç tasarım öğeleri
   • Mobilya veya dekoratif nesneler için yeni ve göz alıcı tasarımlar

   Böylece, endüstriyel tasarımlar ürünlerin görsel ve estetik olarak öne çıkmasını sağlar, sahiplerine pazarda rekabet avantajı verir. Patentler veya diğer yasal belgelerle korunan bu tasarımlar, şirketlerin ve tasarımcıların yenilikçi ve benzersiz ürünlerini yasal yollarla korumalarını sağlar.

Entegre Devre Topolojileri ve Veri Koleksiyonlarında Fikri Mülkiyet Hakları

• Entegre Devre Topolojisi: Bir substrat üzerinde veya içinde düzenlenmiş ve birlikte belirli bir elektronik işlevi tamamen veya kısmen gerçekleştiren elemanları veya bağlantıları içeren elektronik ürünleri ifade eder. Örnek olarak, dijital transistörler ve dirençlerle inşa edilmiş, yüzeyde veya çip içinde bulunan ve belirli bir elektronik işlevi tamamen veya kısmen gerçekleştiren bir mikroçip veya entegre devre (örn. mikroişlemci veya bellek çipi) bulunur.

  Yasal Koruma — Bu, topolojiyi yasal mülkiyet haklarıyla korumayı içerir. Sonuç olarak, başkaları izinsiz bu tasarımı kullanamaz, değiştiremez veya kopyalayamaz.

  Ana Amaç — Yenilikçilerin ve tasarımcıların yaratıcı çalışmalarını korumak ve haklarını savunmaktır. Bu koruma genellikle patentler veya diğer fikri mülkiyet hakları aracılığıyla sağlanır ve yasal uyuşmazlıklarda temel bir argüman olarak hizmet eder.

• Veri Koleksiyonu: Elektronik olarak veya başka yollarla erişilebilen, sistematik veya metodik olarak düzenlenmiş eserler, veriler veya diğer materyaller setidir. Örneğin, müşteri isimleri, iletişim bilgileri, satın alma geçmişi ve ödeme bilgilerini içeren, sistematik olarak düzenlenmiş ve elektronik formatta sunulan bir şirketin müşteri veritabanı.

Azerbaycan'da Lisans Anlaşmaları

Lisans Anlaşması — Fikri mülkiyet sahibinin, bir anlaşmaya dayanarak, başka bir kişiye veya kuruluşa, ticari amaçlarla korunan hakları kullanma veya yayma hakkı verdiği yasal bir belgedir. Tipik olarak, bu anlaşma, sınırlı bir süre için ve belirli koşullar altında telif haklarını, patentleri, ticari markaları veya endüstriyel tasarımları kullanma veya dağıtma hakkı verir.

Bir lisans anlaşması veya özeti (noter tasdikli olmalı ve tarafları ve verilen hakların kapsamını belirtmelidir), lisans alanın, marka sahibinin (lisans veren) sahip olduğu bir ticari markayı kullanmasına izin veren bir belgedir. Bu anlaşma yalnızca Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında tescil edilmiş ticari markalara ve uluslararası anlaşmalara (sözleşmelere) göre korunan ticari markalara uygulanır ve tescilde listelenen mal ve hizmetlerle ilişkili ticari markalar için geçerlidir.

Kısaca — Bir lisans anlaşması, fikri mülkiyet sahibinin, rızasıyla, başka bir kişiye veya kuruluşa, ticari amaçlarla belirli hakları kullanma veya yayma hakkı verdiği yasal bir belgedir.

Azerbaycan folklor örnekleri (geleneksel kültürel öğeler), geleneksel bilgi ve diğer somut olmayan kültürel miras nesneleriyle ilgili haklar

bu haklar, bu tür kültürel ve geleneksel somut olmayan varlıkların mülkiyetinin, kullanımının ve yayılmasının yasal korunmasını, yönetimini ve düzenlenmesini sağlar. Bu haklar aracılığıyla, bu geleneksel ve kültürel miras örneklerinin izinsiz kullanımı ve yayınlanması önlenir ve orijinal sahiplerine veya yasal haleflerine yasal koruma verilir.

Örnekler arasında:

• Geleneksel müzik ve halk şarkıları — mugamlar, halk şarkıları ve danslar; yasal koruma bu örneklerin izinsiz kullanımını ve dağıtımını önler.
• Geleneksel el sanatları ve zanaat eserleri — halı dokuma, nakış, seramik ve diğer sanat formları; bu eserler yasayla korunur ve orijinal yaratıcılarına veya sahiplerine aittir.
• Geleneksel törenler ve festivaller — Nevruz ve diğer ulusal kutlamaların benzersiz formları ve sembolizmi.
• Somut olmayan kültürel miras nesneleri — halk destanları, masallar ve ulusal gelenekler; yasal koruma kültürel mirasın sürdürülebilirliğini sağlar.

Bu haklar, kültürel mirasın ve geleneksel bilginin korunmasını sağlar, izinsiz kullanımı önler ve kültürel varlıkların sürekli varlığını ve ulusal kimliğini destekler.

Alliance Legal Center olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde fikri mülkiyet haklarının korunması ve uygulanması alanında aşağıdaki hizmetleri sunuyoruz:

• Fikri Mülkiyet Tescili: Yasal koruma sağlamak için fikri mülkiyet haklarının tescili konusunda yardım.
• Yasal Danışmanlık ve Strateji: Fikri mülkiyet haklarınızı korumak için uzman yasal tavsiye ve etkili stratejiler geliştirme.
• İhlale Karşı Koruma ve Yasal Savunma: İhlalleri ele almak, haklarınızı savunmak ve uyuşmazlıkları çözmek için mahkemelerde ve diğer yasal yollarla temsil.
• Lisanslama ve Sözleşme Hazırlama: Fikri mülkiyetle ilgili lisans anlaşmaları, satış sözleşmeleri ve kullanım anlaşmalarının hazırlanması ve yasal incelemesi.
• İzleme ve Yasal Güvenlik: Sürekli yasal güvenliği sağlamak, rakiplerin ihlal veya izinsiz kullanımının erken belirtilerini tespit etmek ve haklarınızı tam olarak korumak için uygun yasal önlemleri almak için kapsamlı izleme hizmetleri sunuyoruz.

Hedefimiz: Müşterilerimizin yaratıcı ve yenilikçi faaliyetlerini tam ve etkili bir şekilde savunmak, iş fırsatlarının genişlemesini desteklemek ve uzun vadeli işbirliği kurmak.

Haklarınızı kapsamlı ve güvenilir bir şekilde korumak, iş başarınızı artırmanın ilk adımıdır. Fikri mülkiyet haklarınızı güçlendirmek ve sürekli korumak için bizimle iletişime geçin — gelecekteki başarılarınızı birlikte gerçeğe dönüştürelim!

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde ticari markalar, patentler, telif hakkı ve diğer fikri mülkiyet hakları dahil olmak üzere fikri mülkiyet nesnelerinin tescili süreci şu şekildedir:

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde, fikri mülkiyet haklarının korunması ve yasal güvence altına alınması için özel prosedürler ve düzenlemeler bulunmaktadır. Bu çerçevede, ticari markalar, patentler, telif hakları ve ilgili haklar dahil olmak üzere çeşitli fikri mülkiyet nesneleri tescil edilir.

Tescil süreci genellikle aşağıdaki aşamalardan oluşur:

1. Başvurunun Hazırlanması:: Tescil ettirmek isteyen kişi veya tüzel kişi gerekli belgeleri hazırlar ve başvuru yapar. Bu belgeler arasında ticari marka örneği, patentler için teknik veya yenilikle ilgili bilgiler, telif hakkı için bir eser örneği veya diğer ilgili belgeler bulunabilir.
2. Başvurunun Sunulması:: Başvuru, devlet makamına, yani Azerbaycan Fikri Mülkiyet Ajansı'na (veya ilgili tescil makamına) sunulur.
3. Kabul ve Ön İnceleme:: Tescil makamı başvuruyu kabul eder ve doğruluğunu, eksiksizliğini ve resmi gereksinimlere uygunluğunu kontrol eder.
4. Uzmanlık ve İnceleme:: Belgeler ve başvuru kriterleri karşılıyorsa, ilgili uzman incelemeleri yapılır. Bu aşamada, örneğin, ticari markanın piyasada varlığı, patentin yeniliği veya telif hakkının özgünlüğü değerlendirilir.
5. Tescil Kararının Verilmesi:: Tüm gereksinimler karşılanırsa ve belgeler onaylanırsa, tescil makamı bir tescil sertifikası verir ve haklar resmi olarak tanınır.
6. Hakların Tescil Sertifikası ile Onaylanması:: Tescil sertifikası, hakların varlığının kanıtı olarak hizmet eder ve yasal koruma için temel oluşturur.

Ek olarak:

• Tescil prosedürünün her aşaması belirli kurallar ve gereksinimler içerir.
• Tescil için ücretler ve süreler önceden belirlenir.
• Tescil sürecinde hakları korumak ve uygulamak için yasal çözümler ve önlemler mevcuttur ve devlet makamları bu alanda aktif olarak çalışmaktadır.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Patent Vekillerinin Hizmetleri

Alliance Legal Center olarak, patent vekili hizmetleri alanında özel, akredite ve lisanslı avukatlar ve uzmanlardan oluşan bir ekip sunuyoruz. Patent sahipleri veya potansiyel başvuru sahipleri adına, ilgili devlet makamları önünde fikri mülkiyet (patent) haklarının tescili, korunması ve uygulanmasıyla ilgili tüm prosedürleri yürütüyoruz.

Yurtdışında diğer ülkelerde elde edilen fikri mülkiyet haklarının tescili sürecinin yalnızca lisanslı patent vekilleri aracılığıyla gerçekleştirilebileceği belirtilmelidir.

Patent Vekillerinin İşlevleri:

• Patent Başvurularının Hazırlanması ve Sunulması:: Patent başvurularının doğru ve kapsamlı bir şekilde hazırlanmasını ve ilgili makama sunulmasını sağlamak.
• Araştırma ve İnceleme Düzenleme:: Buluşun piyasada veya teknolojik alanda yeni olup olmadığını doğrulamak için aramalar yapmak ve patentlenebilirlik için uygunluğunu değerlendirmek.
• Yasal Danışmanlık ve Destek:: Patent hakları konusunda yasal tavsiye vermek ve müşterilerin haklarını korumalarına yardımcı olmak.
• Patent Haklarının Korunması ve Uygulanması:: Patent ihlallerini tespit etmek ve ihlallere karşı savunmak için yasal çözümler ve temsil sunmak.
• Tescil ve Belgelendirme:: Patentlerle ilgili tüm gerekli belgeleri hazırlamak ve resmi makamlara sunmak.
• İşbirliği ve Müzakere:: Lisans anlaşmaları ve diğer yasal düzenlemelerin hazırlanması ve uygulanmasına katılmak.

Azerbaycan'da Ana Yasal Çerçeve ve Mevzuat

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Fikri Mülkiyet Haklarını (FMH) düzenleyen temel yasalar ve normatif aktlar şunlardır:

1. Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası
2. Azerbaycan Cumhuriyeti Medeni Kanunu
3. Ticari Markalar ve Coğrafi İşaretler Yasası
4. Telif Hakkı ve İlgili Haklar Yasası
5. Patentler Yasası
6. Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması ve Korsanlıkla Mücadele Yasası
7. Entegre Devrelerin Topolojilerinin Yasal Koruması Yasası
8. Veri Koleksiyonlarının Yasal Koruması Yasası
9. Azerbaycan'ın Kültürel Mirasının Yasal Koruması Yasası
10. 15 Eylül 2009 tarihli Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 139 sayılı Ticari Marka Anlaşmalarının Tescili Kurallarını Onaylama Kararı
11. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) Arasındaki İşbirliği Mutabakat Zaptı
12. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile WIPO Arasındaki İşbirliği Programı
13. Fonogram Yapımcılarının Çıkarlarının İzinsiz Çoğaltılmasına Karşı Korunması Sözleşmesi
14. Edebi ve Sanatsal Eserlerin Korunması için Bern Sözleşmesi
15. İcracıların, Fonogram Yapımcılarının ve Yayın Kuruluşlarının Korunması için Roma Sözleşmesi
16. İcracıların, Fonogram Yapımcılarının ve Yayın Kuruluşlarının Haklarının Korunması için Uluslararası Sözleşme