Azərbaycan Respublikasında Lisenziyaların və İcazələrin Alınması: Hüquqi Çərçivə və Praktik Aspektlər

Azərbaycan Respublikasında müəyyən sahələrdə sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi xüsusi lisenziyaların və icazələrin alınmasını tələb edir. Bu, dövlətin iqtisadi fəaliyyətləri tənzimləmə, keyfiyyət standartlarını təmin etmə və istehlakçı hüquqlarını qoruma mexanizmlarından biridir. Azərbaycan qanunvericiliyi lisenziyaların və icazələrin verilməsi üçün aydın və strukturlaşdırılmış sistem təqdim edir. Azərbaycanda müəssisə yaratmağı düşünürsünüzsə, şirkətinizin almalı olduğu biznes lisenziyalarının və icazələrinin növlərini başa düşmək vacibdir. Bu, müəssisənizin qanuni fəaliyyətini təmin edir və yurisdiksiya qaydalarına uyğunluğu gücləndirir.

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA LİSENZİYALARIN VƏ İCAZƏLƏRİN ALINMASI İLƏ ƏLAQƏLİ HÜQUQİ XİDMƏTLƏR

1.İLKİN MƏSLƏHƏT VƏ KONSULTASİYA

Təqdim edilən xidmətlər:

• Lisenziyalama tələbləri haqqında hərtərəfli məsləhətlər
• Uyğun lisenziya növünün müəyyən edilməsi
• Biznes modelinə görə icazə növünün seçilməsi

Əhatə olunan fəaliyyətlər:

• Bütün sahələr üzrə ilkin analiz
• Hüquqi maneələrin qiymətləndirilməsi
• Lisenziya əldə etmə perspektivlərinin müəyyən edilməsi

2. TAM MİQYASLI LİSENZİYA VƏ İCAZƏ ƏLDƏ ETMƏ PROSEDURU

Təqdim edilən peşəkar xidmətlər:

• Tam inteqrasiya edilmiş "açar təhvil" həll paketi
• Lisenziyalama prosesinin hərtərəfli idarə edilməsi və formalizasiyası
• Müvafiq dövlət orqanları və tənzimləyici orqanlarla strateji koordinasiya
• Lisenziyalama prosesinin hər mərhələsində hüquqi təmsilçilik

Əhatə olunan əsas fəaliyyətlər:

• İqtisadi cəhətdən strateji sahələr üçün lisenziyaların əldə edilməsi
• Tənzimləyici hüquqi çərçivə daxilində xüsusi rejim lisenziyalarının təmin edilməsi
• Beynəlxalq ticarət əməliyyatları üçün idxal-ixrac səlahiyyətləndirmələrinin əldə edilməsi
• Mürəkkəb və çətin lisenziyalama prosedurları üçün optimallaşdırılmış həllər

Hüquqi Əsas

Azərbaycan Respublikasında (maliyyə bazarları sahəsi istisna olmaqla) lisenziyaların və icazələrin əldə edilməsi əsasən aşağıdakı qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir:

1. Azərbaycan Respublikasının "Lisenziyalar və İcazələr haqqında" Qanunu – Bu qanun lisenziyalama sisteminin hüquqi və iqtisadi əsaslarını müəyyən edir, lisenziyaların və icazələrin verilməsi prosesini, lisenziyanın etibarlılıq müddətini və dayandırılması və ləğv edilməsi şərtlərini tənzimləyir.
2. Azərbaycan Respublikasının "Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının qorunması haqqında" Qanunu – Bu qanun lisenziya şərtlərinə uyğunluğun monitorinqi məqsədilə yoxlamaların aparılması qaydalarını müəyyən edir.
3. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanları və əmrləri – Dövlət başçısı tərəfindən bu sahədə imzalanmış normativ sənədlər lisenziyalama sisteminin təkmilləşdirilməsi və biznes mühitinin yaxşılaşdırılması üçün atılan addımları əhatə edir.
4. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarları – Nazirlər Kabineti tərəfindən qəbul edilmiş qərarlar lisenziyaların və icazələrin verilməsi üçün prosedurları, şərtləri və tələbləri aydınlaşdırır.

Azərbaycan Respublikasında hansı fəaliyyət növləri lisenziya tələb edir?:

Aşağıdakı fəaliyyətlər Azərbaycanda lisenziyalama tələb edir:

1. Toksik sənaye tullantıları: utilizasiya, neytrallaşdırma
2. Vəhşi dərman bitkilərindən xammal toplama
3. Şəxsi tibbi fəaliyyət
4. Farmasevtik fəaliyyət: dərman vasitələrinin istehsalı, topdan və pərakəndə satışı
5. Prekursorlar: istehsal, idxal, ixrac, tranzit daşınması
6. Təhsil fəaliyyəti: müxtəlif təhsil müəssisələri
7. Rabitə xidmətləri: müxtəlif telekommunikasiya xidmətləri
8. Televiziya və radio yayım fəaliyyətləri
9. Birja fəaliyyəti
10. İnvestisiya şirkəti fəaliyyəti
11. Klearing təşkilatı fəaliyyəti
12. İnvestisiya fondlarının depozitar fəaliyyəti
13. Səhmdar investisiya fondları fəaliyyəti
14. Qiymətli kağız formalarının hazırlanması və satışı
15. Müxtəlif möhür və damğa növlərinin istehsalı
16. Kredit müəssisələrinin fəaliyyətləri
17. Sığorta sahəsində fəaliyyətlər
18. Radioaktiv və ionlaşdırıcı radiasiya tərkibli tullantıların saxlanması
19. Təhlükəli yüklərin nəqliyyat vasitələri ilə daşınması
20. Maye və təbii qaz təsərrüfatı obyektləri
21. Mədən işləri, dağ və quyu qazma
22. Liftlərin quraşdırılması və təmiri
23. Əyləncə vasitələrinin istismarı
24. Təzyiq altında işləyən qaldırıcı qurğuların, metalurji avadanlıqların, qazanların və tankların quraşdırılması və təmiri
25. Təhlükəli obyektlərdə istismar olunan avadanlıq və texniki qurğuların diaqnostikası və digər texniki yoxlamaları
26. Yanğından mühafizə fəaliyyətləri
27. İnşaat icazəsi tələb edən bina və tikililər üçün mühəndislik-kəşfiyyat işləri
28. İnşaat icazəsi tələb edən bina və tikililər üçün tikinti və quraşdırma işləri
29. İnşaat icazəsi tələb edən və bildiriş proseduruna tabedir olan bina və tikililərin layihələndirilməsi
30. Şəxsi veterinariya təcrübəsi
31. Veterinariya preparatları: istehsal, satış
32. Bitki mühafizə vasitələri və aqrokimyəvi maddələr: istehsal, idxal
33. Fərdi ov təsərrüfatlarının yaradılması

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA DÖVLƏT TƏHLÜKƏSİZLİYİ İLƏ ƏLAQƏLİ LİSENZİYALI FƏALİYYƏTLƏR

Azərbaycan Respublikasında müəyyən sahibkarlıq fəaliyyətləri dövlət təhlükəsizliyi baxımından xüsusi əhəmiyyəti səbəbindən lisenziyalaşdırılır. Bu tənzimləyici sistem həm milli təhlükəsizliyi, həm də vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etməyi hədəfləyir. Aşağıda dövlət təhlükəsizliyi mülahizələri səbəbindən lisenziyalama tələb edən fəaliyyətlərin ətraflı siyahısı verilir:

TƏHLÜKƏSİZLİK VƏ TELEKOMUNİKASİYA

1. Şəxsi təhlükəsizlik fəaliyyəti
2. Məlumat qoruma vasitələrinin layihələndirilməsi və istehsalı sahəsində fəaliyyət
3. Biometrik texnologiyaların inkişaf etdirilməsi və onlarla əlaqəli xidmətlərin təmin edilməsi
4. Şəxsi məlumat məlumat resurslarının formalaşdırılması və məlumat sistemlərinin yaradılması və onlara xidmət göstərilməsi

AUDİOVİZUAL MEDİA FƏALİYYƏTİ

1. Milli yerüstü televiziya yayımçısı
2. Milli yerüstü radio yayımçısı
3. Regional yerüstü televiziya yayımçısı
4. Regional yerüstü radio yayımçısı
5. Peyk yayımı edən platforma yayımçısı
6. Peyk yayımı etməyən platforma yayımçısı
7. Tələbə əsaslı yayım xidməti təminatçısı
8. Əsas platforma operatoru
9. Universal platforma operatoru
10. Multipleks operatoru

HƏRBİ-SENAYE KOMPLEKSİ

1. Döyüş Məqsədli Hərbi Avadanlıq və Hərbi Silahlar: Layihələndirmə, İstehsal və sınaq, Quraşdırma, montaj və təmir, texniki xidmət göstərilməsi, Saxlama, Utilizasiya
2. Hərbi Mərmi: Layihələndirmə, İstehsal və sınaq, Təmir və texniki xidmət göstərilməsi, Saxlama, Utilizasiya

Azərbaycan Respublikasında Sahibkarlıq Fəaliyyəti üçün Verilən İcazələrin Siyahısı

Azərbaycanda müxtəlif sahibkarlıq fəaliyyətləri üçün aşağıdakı icazələr tələb olunur:

1. Potensial təhlükəli obyektlərin vahid dövlət reyestrində qeydiyyat şəhadətnaməsi
2. Təhlükəli yüklərin nəqliyyat vasitələri ilə daşınması üçün icazə, ölkə üzrə tranzit daxil olmaqla
3. Dini məzmunlu ədəbiyyatın (kağız və elektron daşıyıcılarda), səs və video materialların, malların (məhsulların) və digər məlumatlandırma materiallarının istehsalı, idxalı, ixracı və paylanması üçün razılıq
4. Dini ədəbiyyat və əlaqəli materialların satışı üçün xüsusi satış məntəqələrinin yaradılması üçün razılıq
5. Dəniz nəqliyyatı sahəsində beynəlxalq sazişlərə uyğun verilən sənədlər
6. Gəmi agentliyi xidmətləri üçün sertifikat
7. Dəniz nəqliyyatı sahəsində fəaliyyət göstərən təlim mərkəzlərinə və hüquqi/fiziki şəxslərə verilən, beynəlxalq konvensiyalara uyğunluğu təsdiqləyən sertifikat
8. Mülki aviasiya sahəsində beynəlxalq sazişlərə uyğun verilən sənədlər
9. Azərbaycan Respublikasının "İxrac Nəzarəti haqqında" Qanunu çərçivəsində ixrac nəzarətinə tabedir olan malların (işlər, xidmətlər, fikri mülkiyyət nəticələri) ixracı, yenidən ixracı, idxalı, yenidən idxalı və tranzit keçidi üçün icazə
10. Müvafiq qanuna uyğun olaraq yalnız xüsusi icazə ilə dövriyyəyə buraxıla bilən və müəyyən mülki dövriyyə iştirakçılarına məxsus ola biləcək əşyaların (məhdud mülki dövriyyəli əşyalar) dövriyyəsi üçün icazə
11. İxraca yönəldilmiş neft-qaz fəaliyyətləri üçün xüsusi iqtisadi rejim tətbiqi şəhadətnaməsi
12. İxraca yönəldilmiş neft-qaz fəaliyyətləri çərçivəsində güzəştlər almaq üçün Azərbaycan Respublikasına idxal ediləcək avadanlıq və materialların (idxal siyahısı) siyahısının qeydiyyatı
13. Su obyektlərinin xüsusi istifadəsi üçün icazə
14. Dövlət ekoloji ekspertiza rəyi
15. Zərərli maddələrin və fiziki təsirlərin atmosferə buraxılması üçün icazə
16. Balıqçılıq lisenziyası
17. Zooloji kolleksiyaların yaradılması, zənginləşdirilməsi, ticarəti və idxalı/ixracı üçün icazə
18. Nəsli kəsilməkdə olan vəhşi fauna və flora növlərinin beynəlxalq ticarəti üçün icazə (şəhadətnamə) (dənizdən gətirmə, ixrac, yenidən ixrac və idxal)
19. Yaşıllıq kəsilməsi şəhadətnaməsi
20. Faydalı qazıntıların çıxarılması və ya mineral çıxarma ilə əlaqəli olmayan yeraltı tikililərin inşası və istismarı üçün "Mədən Ayırma" statusunun verilməsi
21. Geoloji öyrənilmə üçün ayrılmış yeraltı sahələr üçün geoloji ayırma statusunun verilməsi
22. İonlaşdırıcı radiasiya mənbələri əhatə edən tədqiqat və eksperimental-layihə işləri üçün icazə
23. İonlaşdırıcı radiasiya mənbəyi hesab edilən obyektlərin, radioaktiv maddələrin saxlanma məntəqələrinin və radioaktiv tullantıların saxlanması yerlərinin layihələndirilməsi, istehsalı, yerləşdirilməsi, inşası, istismarı və istismardan çıxarılması üçün icazə
24. İonlaşdırıcı radiasiya əhatə edən obyektlər və saxlanma yerləri üçün texnoloji avadanlıq və radiasiya təhlükəsizliyi qurğularının layihələndirilməsi və istehsalı üçün icazə
25. Radioaktiv maddələrin çıxarılması, istehsalı, emalı, daşınması və istifadəsi ilə əlaqəli fəaliyyətlər üçün icazə
26. İxrac edilən heyvanlar, heyvan mənşəli məhsullar və xammal üçün beynəlxalq veterinariya sertifikatı
27. İdxal edilən və yerli olaraq istehsal edilən veterinariya dərman vasitələri üçün qeydiyyat şəhadətnaməsi və daşınma və satış zamanı veterinariya standartlarına uyğunluğu sənədləşdirən sənədlər (veterinariya sertifikatı, arayış, ekspert rəyi və ya ət, karkas və s. üzərindəki etiket)
28. Pestisidlərin, bioloji məhsulların və aqrokimyəvi maddələrin dövlət qeydiyyat şəhadətnaməsi
29. Daxili karantin şəhadətnaməsi
30. Bitkilərin və bitki məhsullarının ixracı və ya yenidən ixracı üçün fitosanitar (yenidən ixrac fitosanitar) sertifikatı
31. Avtovağzal (stansiya) istismar pasportu
32. Azərbaycan və xarici ölkələr arasında avtomobil nəqliyyatı həyata keçirən operatorlar üçün beynəlxalq yük və qeyri-müntəzəm sərnişin daşınması icazəsi
33. Daxili çarter daşınması üçün icazə
34. Taksi avtomobilləri ilə sərnişin daşınması üçün icazə
35. Taksi sifariş operatoru fəaliyyəti üçün icazə
36. Ümumi istifadə olunan avtomobil yollarında həddindən artıq ölçülü və ağır nəqliyyat vasitələrinin hərəkəti üçün icazə
37. Müntəzəm şəhər daxili (rayon daxili), şəhərlərarası (rayonlar arası) və beynəlxalq sərnişin daşınması üçün avtomobil nəqliyyatı müqaviləsi
38. Nömrələndirmə resurslarının ayrılması və istifadəsi haqqında saziş
39. Radio tezliklərinin ayrılması haqqında qərar
40. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş radioelektron vasitələrin istifadəsi üçün icazə vərəqi
41. Dövlət etalonundan ölçü vahidlərinin ötürülməsi nəticələrinə görə kalibrləmə şəhadətnaməsi
42. Standart nümunələr və ya ölçü vasitələri üçün tip təsdiqi şəhadətnaməsi
43. Uyğunluq qiymətləndirmə fəaliyyətlərini həyata keçirmək səlahiyyətini təsdiqləyən və akkreditasiya işarəsindən istifadə etmək hüququ verən akkreditasiya şəhadətnaməsi
44. Azərbaycan Respublikası ərazisində xarici uyğunluq qiymətləndirmə orqanlarının uyğunluq qiymətləndirmə fəaliyyətlərinin koordinasiyası şəhadətnaməsi
45. Gəminin keçməsi və ya sanitariya yoxlamasından azad edilməsi şəhadətnaməsi
46. İdxal edilən qida və yem məhsulları və qida ilə təmas edən material/məhsullar üçün idxal sağlamlıq aktı və ixrac edilən qida və yem məhsulları üçün ixrac sağlamlıq sertifikatı
47. Dərman vasitələri üçün dövlət qeydiyyat şəhadətnaməsi
48. Azərbaycan Respublikasına dərman vasitələrinin idxalı üçün icazə
49. "Psixotrop Maddələr haqqında" Konvensiyasının 1-ci və 2-ci Siyahılarında göstərilən psixotrop maddələrin idxalı və ixracı üçün icazə
50. Səlahiyyətli iqtisadi operator statusunun verilməsi haqqında qərar
51. Duty-free mağazaların yaradılması üçün icazə
52. Hidroelektrik stansiyalarında və bioqaz və ya digər yanacaq mənbələrindən elektrik və istilik istehsal edənlərdə 500 kilovattdan çox və digər hallarda 150 kilovattdan çox elektrik istehsalı üçün icazə
53. Elektrik enerjisinin ötürülməsi üçün icazə
54. Elektrik enerjisinin paylanması üçün icazə
55. Elektrik enerjisinin idxalı və ixracı üçün icazə
56. 200 kilovattdan çox elektrik qurğuları üçün istismara vermə aktı
57. Qaz istehsalı və təbii qaz emalı üçün icazə
58. Qaz ötürülməsi üçün icazə
59. Qaz paylanması üçün icazə
60. Yeraltı qaz anbarlarının inkişaf etdirilməsi, inşası və istismarı üçün icazə
61. Sənaye qaz qurğularının istismarı üçün icazə
62. Neft və qaz yataqlarının kəşfiyyatı üçün icazə
63. Neft və qaz yataqlarının inkişaf etdirilməsi və çıxarılması üçün icazə
64. Neft və neft məhsullarının emalı üçün icazə
65. Neft və neft məhsullarının boru kəməri ilə daşınması üçün icazə
66. Azərbaycan Respublikası ərazisində ödənişli əmək fəaliyyətində məşğul olan xarici vətəndaşlar və vətəndaşlığı olmayan şəxslər üçün iş icazəsi
67. İdman mərcləri etmək məqsədilə hüquqi şəxsin akkreditasiyası haqqında qərar
68. Xüsusi iqtisadi zona qeydiyyat şəhadətnaməsi
69. Qiymətli metallardan hazırlanmış zərgərlik və digər məişət əşyaları üçün dövlət damğası
70. Qida zəncirinin subyektinin (subyekt) qeydiyyatı və ya təsdiqi və qida ilə təmas edən material və məhsulların istehsalı və ya emalı obyektlərinin qeydiyyatı haqqında Qida Təhlükəsizliyi Reyestrindən alınan çıxarış
71. Tütün məhsullarının idxalı və istehsalı ilə məşğul olan sahibkarlıq subyektlərinin Reyestrindən alınan çıxarış
73. Texnoloji parkın qeydiyyat şəhadətnaməsi
74. Texnoloji müəssisələr inkubatorunun qeydiyyat şəhadətnaməsi
75. Müəyyən edilmiş iqtisadi fəaliyyət və məhsul nomenklaturası üzrə ƏDV və gömrük rüsumlarından azad edilən sənaye parkları və texnoloji parkların sakinləri, idarəetmə təşkilatları və operatorları, habelə azad edilmiş ərazilərdə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər tərəfindən idxal edilən avadanlıq, texnoloji qurğular və cihazlar, xammal və materiallar üçün dəstək sənədləri
76. İnvestisiya təşviqi sənədi
77. Şəxsin müəyyən sahibkarlıq fəaliyyəti sahəsində lazımi xüsusi biliklərə malik olduğunu təsdiqləyən sənəd (məsələn, şəxsi məhkəmə eksperti şəhadətnaməsi, auditor ixtisasına yiyələnmək üçün imtahan nəticələrini təsdiqləyən sənəd)
78. Küçə reklamının yerləşdirilməsi üçün icazə
79. Məhsulun mənşə ölkəsini təsdiqləyən şəhadətnamə
80. Mədəni irs əmlakının ixracı üçün qoruma şəhadətnaməsi
81. Azərbaycan Respublikasının dövlət mədəni irs siyahısına daxil edilmiş mədəni irs əmlakının sərgi, səfər, bərpa işləri, təqdimat və beynəlxalq mədəni tədbirlər məqsədilə müvəqqəti ixracı üçün qoruma şəhadətnaməsi
82. Yol mühafizə zonasında sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən hüquqi və fiziki şəxslərlə bağlanılan müqavilə (ümumi istifadə olunan avtomobil yolları istisna olmaqla)
83. Tikinti icazəsi
84. Tikinti sahəsinin istismarı üçün icazə
85. Audiovizual əsərlərin, səs yazılarının, kompüter proqramlarının, məlumat bazalarının və kitabların nüsxələrinin nəzarət işarəsi
86. Səyyar (mövsümi) ticarət və xidmət məntəqələrinin təyin edilməsinə icazə